Bienvenue a l'Intérieur

Corruptie vindt in luchthavens vaak een vruchtbare bodem. Op de Kinshasa Ndolo Airport ontkiemen de zwendelzaadjes echter nog beter dan gemiddeld. Bij elke stap richting het vliegtuig (het afleveren van de koffers, het wegen van de handbagage, de pascontrole, de gezondheidscheck, ticketinspectie, de tweede pascontrole, veiligheidstoezicht en - ten slotte – het nawegen van het eerder bepaalde gewicht van de handbagage) weegt de inhoud van onze zakken net iets minder.

Het kleine, propvolle toestel van KinAir scheert laag boven de oneindige savanne die doorsneden wordt door kaarsrechte zandwegen met daarlangs onregelmatig verspreide dorpjes. Boven de machtige Kasai rivier zet de Russische piloot de landing in. Enkele minuten later volgt de touch down in een nauwelijks veredelde weide aan de rand van het stadje Ilebo. Naast ruimte hebben we schijnbaar ook tijd doorkruist. We zetten voet aan de grond in een era waar tarmac, stromend water, electriciteit en internet tot de categorie science fiction behoren. Bienvenue à l'intérieur, het Congolese binnenland.

Als nieuwbakken tijdreizigers eten we ‘s middags op het terras van Hotel Des Palmiers, daarmee in de voetsporen tredend van Albert I en Boudewijn. Al stond er destijds waarschijnlijk geen "tonijn uit blik" op het menu en was de plaats toen wellicht gemeubileerd. Nu rest enkel de ruïne van vergane Koninklijke glorie.

Voor ons clubje kolonisten, zo voelen we ons stilaan - tegen wil en dank, volgt er een indrukwekkende boottocht over de brede Kasai. De prauw met 12 personen en zo’n 600 kg bagage vaart zoetjes stroomafwaards. De kunst is om de zandbanken te vermijden. Vanuit onze roze plastieken stoelen overzien we de dichtbeboste oevers en beantwoorden we de het enthousiaste gezwaai van kinderen die zo nu en dan uit de jungle opduiken.

Een jeep brengt ons naar het einddoel Mwembe, de missiepost waar we een aantal weken zullen doorbrengen. Voor Frank en Bert is het een fijn weerzien met verschillende mensen, niet in het minst met Pater-Tuinier Gerard.

We installeren ons in de pas afgewerkte chalet. Vier eenvoudige kamers (een raam, een bed, meer is het niet) geven uit op een gemeenschappelijke ruimte. Er is geen electriciteit en de WC en wasruimte bevinden zich buiten. Water scheppen we uit twee grote vaten. Tijdens ons verblijf willen we beslist enkele werken uitvoeren om het comfortniveau op te krikken. We denken bijvoorbeeld aan een kapstok, pure luxe.

De week van wikken en vooral wegen.

(gepost door Stan, Frank en Bert)

Het uitgangspunt is behoorlijk simpel: we moeten van punt A (Kinshasa) naar punt B (Mwembe) met een 400 tal kilogram aan bagage als extra uitdaging. In Congo is echter niets eenvoudig. Minstens een kwartet aan opties wordt op tafel gelegd en onderzocht, daarbij rekening houdend met o.a. volgende parameters: beperkt aanbod van geschikte wagens, kapotte veerponden (waardoor we de rivieren niet over kunnen), mogelijke tussenposten, kostprijs (per kilo), het scheiden van vracht en personen…
Enfin, na heel wat gepalaver, gebel en gepuzzel, doorstaat maar 1 mogelijkheid de realiteitstoets: We gaan met het vliegtuig naar Ilebo en dan over de Kasai rivier naar Mapangu, vandaar brengt een jeep ons naar de eindbestemming. Achteraf is het hoogst opmerkelijk dat zoveel geregel in 1 paragraaf kan worden samengevat.

Hoewel we al een heel arsenaal aan gereedschap uit België hadden meegenomen, stonden er toch nog een aantal zaken op ons boodschappenlijstje. Met de hulp van onze fixer, Serge, trekken we de chaotische stad in. Met handen, voeten, (veel) zweet, schoolfrans en technische schetsen, proberen we duidelijk te maken wat bedhaken zijn.

Gewoon winkelen, ook dat blijkt niet “simple comme bonjour”. In de tropische hitte slenteren we twee dagen van de ene zaak naar de andere over de stoffige, onverharde aarde die een straat moet voorstellen. Om de  calvarietocht draaglijk te maken en om onze zoeksuccesjes te vieren is er aan het eind van de dag (of vroeger) steeds een ijskoude fles Primus bier.  Aaaaah … dat doet deugd.

De zoektochten naar materiaal geven ons een beeld van de armoede, chaos en de benauwende uitzichtloosheid van Kinshasa. Verwaarloosde wegen waar wrakken op wielen tussen de putten moeten zigzaggen, aanklampende straatkinderen, versufte soldaten met bloeddoorlopen ogen; het is een weinig opbeurend spektakel. Fotogeniek is het absoluut, zeker de kunstig geschilderde reclameboodschappen op de muren, maar plaatjes schieten, is niet toegestaan.

Stan:

“Frank had ons verwittigd en in de gidsen die ik had gelezen stond dat fotograferen in Kinshasa taboe is. Vooral het fotograferen van openbare plaatsen, kazernes, politiebureau ’s e. d. mag absoluut niet. Ik heb al een paar mooie plaatjes kunnen schieten als ik een foto maak van een Post van het Rode Kruis.

Opeens pakt een grote geblokte kerel mijn arm vast, ik wring mij los en hij roept: “je suis le chef de…” en nog wat,  “donnez mois l’appareille, effasez les photos”.
De kerel is net gekleed, wit hemd over lange broek, maar wel zeer agressief.  Ik denk: “Als ik nu mijn fototoestel afgeef, zie ik het niet meer terug ofwel zal ik er de nodige dollars voor moeten ophoesten”. Ondertussen was er een militair bij komen staan en de situatie werd steeds penibeler. “De foto’s zelf wissen is inacceptable”, blaft de man.

Ondertussen roep ik Els en de rest van ons groepje. Zij zijn al een eind weg maar gelukkig horen ze mij. Ik wis ondertussen de bewuste foto, en ik loop door naar de anderen. De bewuste”chef” blijft me intimideren en komt me achterna. Gelukkig geeft hij het na een tijdje toch op.
Serge en pater Leon zeggen, als wij terug zijn, dat ik goed ben weggekomen. Het Rode Kruis ligt namelijk pal naast de gevangenis voor militairen. Zij lopen er veel liever een straat voor om, laat staan dat ze het in hun hoofd zouden halen er te fotograferen. Jammer maar helaas, van Kinshasa zullen we weinig foto’s hebben.”

Op de laatste dag in de hoofdstad, proppen we al het verzamelde gereedschap in onze koffers. Daarnaast gaan er nog tientallen kilo’s voedsel, TL-buizen en een groot zonnepaneel mee. Met moeite proppen we de 17 stukken bagage in een te kleine auto en gaat het richting de locale luchthaven die eruitziet als een slecht onderhouden stadspark. Aftandse kiosken doen dienst als reisbureautjes en hard roepen blijkt er onderdeel van de omgangstaal. Geheel betrouwbaar ziet het er allemaal niet uit, maar bon, we zijn al lang blij dat we dit op vier dagen voor mekaar gekregen hebben.

Morgen (weer) een dag vol avontuur; met een propelorvliegtuigje en per prauw naar de palmolieplantages nabij Mapangu …  Simpel, toch?

Op weg naar een noodlanding?

(gepost door Stan)

De start zondag 11-01-2015.

Iets vroeger dan gewoonlijk, (3.30u) staan wij op. Om 8u vertrekt ons vliegtuig naar Kinshasa met een tussenlanding in Istanbul. De vlucht is goed te volgen op de kleine TV-schermen voor ons. Ik ben geïnteresseerd. Wie weet is de vliegroute - Zaventem - Basel - Istanbul - de golf van Aman - Luxor (we volgen o.a. De Nijl) - en verder, wel iets om later met de fiets te doen.

Ter hoogte van A Fashir (ergens boven de Sahara in Sudan) maken we linksomkeer richting Karthoum). Wordt Karthoum ineens de eindbestemming? 

Het is lang wachten op informatie van de piloot. Het vliegtuig moet brandstof bijtanken. Omwille van een ontbrekende auxiliary unit (noodzakelijk voor het trotseren van het zware weer boven het evenaarswoud) zijn we gedwongen rechtsomkeer te maken.

In de kering doen we 1000 km meer en landen we 4,5u later dan voorzien in Kinshasa. Pater Leon die ons met de chauffeur staat op te wachten, loodst ons vlot door de douane, oef...

Maandagmorgen arriveert onze groep om 3u op de Procure  Missionnaires Oblats de Marie Immaculee. We zijn moe maar blij dat we goed zijn aangekomen.

Proloog

(gepost door Stan)

Bij een tas koffie na een begrafenis, na elkaar lang niet meer gezien te hebben, hadden we het over onze toekomstplannen. De aanleiding was mijn nakende pensioen. We zaten daar met een stel oud-collega’s bijeen. De Frank vertelde dat hij nog wel eens naar “de Congo” wilde om er te gaan werken in de parochie van”de Leon”. 

Stommelings zei ik dat ik wel geïnteresseerd was. Hij vond dat wel OK en nu iets meer dan een jaar later staan we voor ons vertrek. De voorbereiding was al een reis waard: ons informeren, goedkope tickets boeken, de visa gaan halen met bonnetjes van de voetbal, gereedschappen verzamelen en aankopen, geld zoeken om het materiaal te sponseren, enz…

Wat we precies gingen doen zou ons duidelijk gemaakt worden bij de thuiskomst van broeder Gerard. Met een volle auto reden Frank, Eddie, Els en ik naar Rumes bij Doornik. Gerard was daar op vakantie bij zijn zus. Naar de beste traditie werd er tomatensoep, rosbief – frieten en taart geserveerd. Wij kwamen veel te weten. Gerard schetste o.a. de traagheid van de vooruitgang in Mwembe aan de hand van het verhaal van de bron.

In de buurt van Mwembe is er een bron. Duitse studenten hadden een project opgezet waarmee ze het water van de bron naar het dorp zouden pompen zodat de mensen niet meer met kruiken op pad zouden moeten om water. Het leidingwerk en de pomp werden geïnstalleerd, maar de pomp was al snel kapot omdat ze niet geschikt was. Een tweede pomp werd een jaar later opgestuurd maar kwam nooit ter plaatse. De derde pomp kwam wel in Kinshasa aan. Ze werd samen met een zware lading cement over de Kasairivier richting Mwembe gestuurd, maar helaas, de boot was ook volgestouwd met een zware lading cement en… de boot zonk. Tot op heden stroomt er nog geen water van de bron naar het dorp. De mensen van de parochie doen voort zoals ze gewoon waren, ze trekken hun plan.

Op het einde van ons bezoek hadden we alle vier een gerust gevoel. We waren veel te weten gekomen - de ramen en deuren maken voor de huisjes, de school Jamba Jamba voorzien van basisgereedschappen, helpen in de polikliniek - het zou wel lukken.

We uitten dat dus ook, maar de schoonbroer van Gerard begon te lachen en zei: “Tu ne sais pas quelque chose, tu ne sait rien”.Het was een leuke, warme kennismaking. We zagen het wel zitten en die laatste opmerking die namen we erbij.

Ondertussen hebben we al veel wilde verhalen gehoord. We liepen o.a. de kans besmet te worden door het ebolavirus. Toch proberen we het hoofd koel te houden. Met al de inentingen, een pak materiaal en goed gezelschap moet dat lukken. Stilaan ben ik er wel van overtuigd dat de schoonbroer uit Rumes gelijk had.

Dankwoordje

(gepost door Stan)

Vele familieleden, vrienden, collega’s en kennissen legden ondanks de feestdagen geld opzij en stortten dit op de rekening voor Mwembe. Er was zelfs iemand die op haar werk een actie voor Mwembe op het getouw zette. Anderen kochten mooie foto’s gemaakt door Bert en Frank Sacré die tentoongesteld werden in de Wereldwinkel en het gemeentehuis van Wuustwezel.

De personeelsleden van Klina konden deelnemen aan de solidariteitsbrunch.Het kernteam van de jaarlijkse solidariteitsmaaltijd zette zich belangeloos in en bereidde een heerlijke maaltijd.

De gemeente Kalmthout keurde op advies van de gemeentelijke raad voor internationale samenwerking (GROS) een projectsubsidie goed die intussen op de rekening staat.

Curieus Wuustwezel leverde een serieuze inspanning om de Mwembe - kas te spijzen.

Allen die ons zowel financieel als moreel steunen willen wij daarvoor van harte danken. Uiteraard danken wij ook al diegenen die ons aan materiaal hielpen. In deze dikwijls harde tijden is het hartverwarmend vast te stellen dat we voor het project Mwembe – Congo meer dan 6000€ konden inzamelen.

Materialen en gereedschappen

(gepost door Stan)

Samen met de leerlingen van de technische school Jamba – Jamba gaan we meubels maken. Onder het motto “heb je meubelen dan heb je huisgerief” staan een bed, een stoel en een tafel op het programma. We zullen de studenten ook betrekken bij de fabricage van ramen en deuren voor de huisjes in de parochie Mwembe. Daarom stelden we vijf pakketten samen voor de school, met beitels, zagen, schaaf, vouwmeter, winkelhaak potlood, hamers, set schroevendraaiers, enz…

Momenteel hebben we 60 kg materiaal verzameld. Een groot deel ervan werd geschonken door Gitok (technische school Kalmthout). Er waren ook privépersonen die ons gereedschappen schonken. Daar waren soms verrassende dingen bij. Eén koffertje kwam via een omweg bij ons terecht. Het bevatte op ’t eerste gezicht inbrekersmateriaal. Zelfs het materiaal verzamelen was avontuurlijk.Het Pannenhuis schonk boren en sloten. De firma Dejongh verkocht ons snij- en meetgereedschappen tegen een zeer gunstig tarief.

Uiteraard danken we het Pannenhuis, de firma Dejongh, Gitok en iedereen die meewerkte aan het inzamelen en het slijpen van de gereedschappen.

Het beslag voor de ramen, deuren en de meubeltjes kopen we in Kinshasa. Ook spangereedschappen en schroeven slaan we daar in bij “de Portugees”. Een boormachine, schroefmachine en tafelzaagmachine staan nog op het boodschappenlijstje. Als het budget het toelaat staan ook een combiné en een generator op de lijst. Zoals het een goede huisvader past, zullen we de tering naar de nering zetten.

Het vervoer tussen Kinshasa en Mwembe, 1000 km verder over dikwijls slecht berijdbare wegen, is nog niet geregeld. De spanning stijgt.